2020 yılını değerlendiren Eskişehir Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Suat Er, esnafın çok zor bir süreçten geçtiğini ifade etti. Er "Kredileri dağıttık. 6 ay sonra ödemesi geldi. 50 kişiden 40 kişi takibe düşüyor. Buna nasıl dayanalım" dedi. 

Esnafın sabredecek hali kalmadı

2020 yılı kötünün de kötüsü bir yıl olarak geçti. Birkaç esnaf değil, tamamı sıkıntı yaşadı. Küçük esnaf bu pandemi döneminde çok büyük yara aldı. Hangisini sayalım? Pandeminin dokunmadığı bir esnaf kesinlikle yok. Bu virüsün günü yok, tarihi yok, insanların bir ay daha, iki ay daha sabredelim gibi bir durumu yok. Bu insanlar nereye kadar dayanabilir? Üç ay lokantalar, berberler, kafeler kapalı kaldı. Üç ay sonra izin verildi açıldı, şimdi bu insanların işleri dört dörtlük mü? Hayır maalesef kötünün daha kötüsü.  Şimdi yine pandemi yükseldi, sayılar artmaya başladı, virüs belası herkesi korku altına aldı. 

Boş dükkan olmazdı Eskişehir’de

Eskişehir için konuşacak olursak, Eskişehir bir üniversite şehri. Üç üniversite ve 150 bine yakın öğrenci vardı. Eskişehir’de şu anda öğrenci kesimi yok. Öğrencilerimizin okulları açılmadı. Bu, 150 bin öğrencinin şehirden kaybı demek. Öğrenciler, bakkal, manav, taksici, dolmuşcusuna her kesime bir şeyler bırakıyordu. Esnaflarla konuşuyoruz. Bir berber arkadaşım diyor ki, üç ay kapalı kaldık, üç ay sonra açıldık, herkes evinde tıraş olmaya alışmış bu süre zarfında diyor. Önceki işlerimizin onda biri yok diyor esnaf. Lokantacı diyor ki, ‘Başkanım insanımız ürktü bir defa, yemek yemekten korkar hale geldi’ diyor. Bu insanların kirası var, vergisi var. Şu anda Eskişehir’i dolaştığınızda boş dükkanlara rastlarsınız. Çok çok işlek caddelerde boş dükkanlar var. Mümkün müydü bu durumlar? Boş dükkan olmazdı Eskişehir’de. Çok kötüye gidiyoruz, bizi korkutuyor bu durum.

50 kişiden 10'u kredi taksidini ödeyebiliyor

Esnaf Kredi Kefalet Kooperatifi’nde tamam hükümetimizce esnafımıza 25 bin TL bir destek kredisi sağlandı. 200 bin TL’ye kadar normal kredi veriyoruz. Hiç durdurmadık, bu konuda bir sıkıntımız yok. Ancak bunlar çare değil. Bunlarla bu esnafı kurtaramayız, mümkün değil. Neden? Verdik 25 bin TL’leri hala da vermeye devam ediyoruz. Alan insanların yarın sorumlusu, buradaki başkan ve yönetim kuruludur. Bu kadar krediyi dağıttık. 6 ay sonra ödemesi geldi. 50 kişiden 10 kişi ödeyebiliyor bu kredileri. 40 kişi takibe düşüyor. Biz buna nasıl dayanalım? Biz dağıttığımız kredinin geri dönüşünü sağlayamadığımız zaman bunun hesabı da bize sorulacak. Bu süre zarfında temerrüt faizi dört katı oldu. Artı avukat… Bu esnafı avukata verirken benim içim sızlamaz mı, içim acımaz mı esnafı avukata verirken. Ben de esnafın içinden birisiyim. 

Esnaf nereye kadar nasıl dayanacak?

Esnaf Kredi Kefalet Kooperatifi’nde on bine yakın üyemiz var. Bakkal, manav, tuhafiyeci, şoför, taksici hepsi var… Şoför esnafımıza ‘Üç kişi alacaksın, üç kişiden fazla alamazsın’ deniyor. Dört kişilik bir aile taksi çevirdi alamıyorsun. Dolmuşçuya deniyor ki, ‘Sekiz kişi... Bir kişi fazla alamazsın’. Tamam bunları almayalım, yapmayalım etmeyelim de esnaf nasıl dayanacak, bizler nasıl dayanacağız. Çözüm nedir, ne yapmamız gerekiyor. Bizim esnafımız bereket versin demesini bilir. Bizim esnafımız zorluklara karşı gelir, direnir. Gücü yettiği kadar direnir ama şurada bir ay kaldı bir ay daha sabredelim, bu bitiyor diyelim, ancak böyle bir şey de yok, önümüzü göremiyoruz. Nereye kadar dayanacağız? Gerçekten çok içler acısı bir durumdayız şu anda. Hangi esnafa varsak insanların psikolojisi morali sıfır. İnsanlar bunaldı. Allah’ımıza dua etmekten başka bir şey yapmıyoruz. Tek temennimiz dünyadan ve ülkemizden bu virüs belasının gitmesi. Eski halimize bir an evvel dönelim, artık dayanacak gücümüz kalmadı. 

İşimiz Allah’a kaldı

Taleplerimiz ise, sıfır faizli bir kredi olabilir esnafa. Tek çözüm budur. Bizim kredi faizlerimiz çok düşük, çok uygun. Pandemiden önce vatandaş sıkıntılı bile olsa ödeme gücü vardı. Ancak bu pandemi küçük esnafı yok etti.  Pandemi bitirdi, çözüm üretemiyoruz. Maddi yönden nasıl destek sağlanır? Çok düşük faizli kredi bizim kredimiz. Bu konuda hükümetimize sonsuz teşekkür ediyoruz, böyle bir kredi dünyada yok. Ancak bu da çözüm değil, bu kadar düşük olmasına rağmen vatandaş aldığı krediyi ödeyemiyor. Hiçbir esnaf temerrüte, avukata, icraya düşmek istemez. Bizim esnafımız hiçbir zaman yollara dökülmedi. Memur gibi, işçi gibi ‘Biz şunu isteriz, bunu isteriz’ demedi. Şükretti, ‘Bereket versin’ dedi. Siftah yapmadan bugün işyerini kapatan esnaflarımız var. Kirası, var vergisi var, çalışanı var, nasıl bunun altından kalkalım? Basit bir şey değil, işimiz Allah’a kaldı. Eskişehir’deki pandemi sürecinin yürütülmesi  ile ilgili ise şunu söyleyebilirim; Çok çok güzel bir Vali kazandı şehrimiz. Sayın Valimiz herkesle her konuda en küçük esnafından en büyüğüne kadar görüşüyor. Her türlü derde derman olmaya çalışıyor bu yönden çok şanslıyız. 

Gazete Eskişehir Ekspres'in Aralık sayısından...