Kentimizde konut kiraları rekora koşuyor. Ev sahibi olmak isteyen vatandaşların büyük çoğunluğunun tek imkanı olan krediler de deva olmuyor. Çünkü faiz oranları çok yüksek ve aileler bu borç yükünden de kalmayacağını düşünerek kiralık ev tercih etmeye davam ediyor. Ev fiyatları artarken kira fiyatları da yerinde durmuyor. 

Ev almak da kira ödemek de çok zor

Kirada oturan sayısı her geçen gün artan Eskişehir’de ev almak da kira ödemek de çok güçleşmiş durumda. Neredeyse asgari ücret fiyatını bulan kiraları ödemekte zorlanan vatandaşlar ne yapacağını şaşırmış durumda. Sürekli artan kira fiyatları da bir türlü durdurulamıyor. Özellikle son iki yılda meydana gelen yüksek fiyatlar ücretli çalışan çok sayıda insanı mağdur ediyor. 

Emlakçılar Odası Başkanı Gazi Çelik ile artan kira fiyatlarını ve nedenlerini konuştuk.  Çelik “Yaz sezonu girmesi ile tabi inşaat sezonu hareketlendi. Hepimizin bildiği gibi Türkiye genelinde ve Eskişehir’de şuanda inşaat sezonu başladı. Fiyatlar peki neden böyle? Fiyatlar ekonomi ile ilgili. Dövizdeki artış, dünyadaki ekonomik hareketlilik maalesef inşaat sektörüne de sıçradı. Doğal olarak maliyetler arttı. Yani 3 bin liralık maliyetler 10 bin lira gibi metrekaresi maliyetler oluşmaya başladı. Bu tabi semt semt oluyor. Artmanın da çeşitli sebepleri var. Arsalar pahalı ve fiyat artışı buradan başlıyor. Dünyada olan olumsuz olaylar, Dolar’ın çok yükselmesi paralel olarak inşaat maliyetlerinin artmasına ve inşaat malzeme fiyatlarının artmasına neden oluyor ve bununla birlikte de fiyatların arttığını görüyoruz. En son da biliyorsunuz Sayın Cumhurbaşkanımız bir açıklama yaptı. Bu açıklamadan sonra da fiyatlar arttı. Bunun da sebepleri şu, insanlar şunu düşünüyor, bu fiyat yükseldiği için inşaat maliyetleri de arttığından dolayı, ben satarsam bende yüksek fiyattan alacağım diye bulunduğu gayrimenkulün fiyatını yükseltmek zorunda kalıyor. Yani insanlar bir ihtiyacını satıyor, günün de şartlarına uyuyor tabi, bakıyor her şey artıyor, ona paralel olarak da insanlar satacakları gayrimenkullerin fiyatlarını artırıyor. Bunun sebebi bu. Arsa üretimi olmalı ve maliyetler düşürülmesi lazım. Ama bu durumda da maliyetler nasıl düşer. Benzin 8 liradan şu anda 22 liraya çıktı. Doğal olarak her şey arttığından dolayı inşaat maliyetleri de hızlı bir şekilde artıyor. 

Birikim yaparak ev almak mümkün değil

Şuanda asgari ücret ile geçinen dar gelirlilere ev almak hayal, alamazlar mümkün değil. Bunu nasıl çözebilir? Bunu devlet eli ile TOKİ’ler vasıtası ile veya TOKİ’lere benzer özel projeler üreterek olabilir… Devletin bunu yapacak firmalara imkan vermesi lazım. TOKİ’lerde nasıl, projesi, alt yapısı bedava, bir sürü devletin hizmetleri var. Bu şekilde özel müteahhitler özel şirkteler oluşturulup vatandaşlara ev üretilmesi gerekir diye düşünüyorum. Yoksa şu hayat şartlarında dar gelirlinin ev alması hayal. Birikim yapması mümkün değil.

Konutun en yüksek fiyattan satıldığı mahalleler

Merkeze yakın Sümer evleri dediğimiz o bölge şuan 10 bin lira ile 20 bin lira arasında metrekare fiyatları değişiyor. Artık bizde fiyatları tutamıyoruz, kimse tutamıyor, her gün fiyatlarda bir olumsuzluk var. Ekonomide bir istikrarsızlık olduğu zaman hiçbir şey tutulamıyor. Biz de tutamıyoruz, müteahhitler de tutamıyor. İnsanlar şuanda herkes kendi bildiğine fiyat belirliyor diyebiliriz işin açıkçası durum bu. 

Denetim olmazsa bunun sonu yok

Peki fiyat neye göre belirleniyor?

Fiyat, genelde imalata göre belirlenir. Kar payını koyarsınız ona göre satılır. Fakat şu anda kimin neyi belirlediğini bilmiyoruz. Çok büyük bir belirsizlik var, bir denetim yok. Devletimiz bir an evvel bu duruma el atmalı ve baskılamak ve denetim altına almak zorunda yoksa bunun sonu yok. 

Bir evi 8-10 kişiye satanlar var

Bazen de insanlar birikimlerini değerlendirirken dolandırılabiliyorlar. Bunların yaşanmaması için neler yapılabilir?

Bunları yıllardan beri gördük. Çeşit çeşit dolandırıcılıklar oluyor. Dolandırıcıların da mesleği dolandırıcılık. Onlar da zamanın şartlarına göre, teknolojiye göre kendilerini yeniliyorlar. Nasıl yeniliyorlar? Şimdi internet üzerinden satışlarımız var genelde. İnternete cazip fiyatlarla kiralık satılık evleri koyarak, onları satmaya çalışıyorlar. Sahte, belgesi olmayan, vergi mükellefi olmayan emlakçılar çok çeşitli yerlere emlak ofisleri açıyorlar. Ev ilanı koyarak bir evi 8-10 kişiden kaparo alarak dolandırıyorlar. Vatandaşlarımızın dikkat etmesi lazım. Yetki belgeleri var mı, odaya kayıtlı mı, resmi evrakları var mı bakmaları lazım. Her önüne gelene para vermemeleri gerekir. 

Bu fiyatlar durmayacak evinizi alın

Şu anda ev almak isteyenlere ne tavsiye edersiniz?

Enflasyon yükseliyor, durdurulamıyor. Eğer gayrimenkule ihtiyaçları varsa elindeki imkanı ile gayrimenkule yatırım yapmalarını tavsiye diyoruz. Çünkü bu fiyatların durmayacağını biliyoruz. Enflasyonu, doların artışını durduramadığınız zaman otomatik olarak her şeyin fiyatı çıkıyor, bunun altında başka bahane aramaya gerek yok. Başta siz dövizin yükselmesini durduracaksınız, ekonomiyi kontrol altına alacaksınız, ondan sonra her şey yerine oturur. Alamadığınız zaman hiçbir şeyi kontrol edemezsiniz. Devamlı yükseliyor. 

Fiyatlar düşecek diye beklemeyin

Marketçi bile yağlara yüzde 30 zam gelecek bir an evvel alın diyor. Neden Dolar yükseliyor çünkü Doları durduramadığınız zaman hiçbir şeyi durduramazsınız. Fiyatlar düşecek diye beklemeyin, ev almak için tam zamanı. Bütçelerine göre ama. Alırken de ayaklarını yorganına göre uzatsınlar Atalarımızın dediği gibi. Çok büyük borçlar altına girip de kendilerini riske atmasınlar. Sonra ödeme güçlüğü çekerler. Daha büyük problemler yaşanır. Ödeyebilecekleri krediler çeksinler.

İstikrar sağlanmadığı sürece  bu fiyat artışlarını kimse engelleyemez

2+1 bir daire ne kadar olmalı ne kadara satılıyor? 

Şuanda bu maliyetlere göre hiç hesap yapmamız mümkün değil. Eskişehir’de 600-700 bin liradan aşağıya hiçbir şey yok. Geçen yıldan bu yana maliyetler çok arttı. Dar gelirlinin ev alması hayal. Yetkililere seslenmek istiyorum biran evvel bu enflasyonu durdurmaları lazım. İstikrar sağlanması lazım. İstikrar sağlanmadığı sürece de bu fiyat artışlarını kimse engelleyemez. Dar gelirliler de bütçelerine göre ayaklarını yorganına göre uzatarak alabildikleri gayrimenkulleri alıp kiradan kurtulmaları lazım. Bakın şehrimizde kiralar 3,5 bin lira, 4 buçuk, 5 bin lira, on milyonu geçen kiralar var. Bu kiralar artık ödenemez duruma geldi. Yakında sosyal patlama meydana getirir. Yani insanlar çaresizlik içine düştüğü zaman. Asgari ücret rakamı belli. 5 bin liraya kira öderse ne olacak. Eskişehir’de asgari ücret fiyatına yükseldi kiralar düşünün, insanlar ne yiyip içecek?