Eskişehir’in aktif fayların olduğu bir şehir olduğunu ifade eden Orkun Kılıç, “Her geçen gün gerçekleşecek depreme bir gün daha yaklaşıyoruz. Riskli yapı stoğumuzu acilen yenilemeliyiz depreme ne kadar yenilenmiş binalar ile girersek o kadar fazla yaşam şansımız olur” diye konuştu.

Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler sonrası TMMOB’a bağlı İnşaat Mühendisleri Odası ön değerlendirme raporunu paylaştı. Raporda ‘Depremler doğa olaylarıdır. Afete dönüşmesinin nedeni ise insan eliyle yapılmış yapılardır” denildi ve denetimsizliğe vurgu yapıldı. Bunu biraz açar mısınız?
Depremler yaşadığımız dünyanın bir gerçeğidir ve bildiğiniz üzere ülkemiz bir deprem ülkesidir. Bizler inşaat mühendisleri olarak köprüler, barajlar, hastaneler, yollar, konutlar gibi her türlü yapıyı yönetmeliklere uygun olarak depreme dayanıklı olarak tasarlayabiliyoruz. Tasarım sürecinden sonra bu yapılar müteahhitler tarafından şantiyede inşaa edilmekte ve denetçiler tarafından denetlenmektedir. Bu süreçlerde eğer bir kusur ve ihmal var ise işte depremler bu ihmalleri affetmiyor ve yıkımlar yaşanıyor. Yapılı çevreyi oluşturan tüm disiplinler, kurum ve kuruluşlar sıfır hata prensibiyle hareket etmelidir ki can kayıpları olmasın.

"Önemli olan yıkılmayan binalar yapmaktır"

Son depremde hasarda can kaybı da çok fazlaydı. Bundan sonrası için olası bir depremde en az hasar ve can kaybı olmadan kurtulmak için önerileriniz nelerdir?
Yapılarımızı depreme dayanıklı hale getirmek birinci önceliğimiz olmalı. Maalesef arama kurtarma faaliyetlerinin depremdeki can kayıplarını azaltmada büyük bir etkisi olmamaktadır. Önemli olan yıkılmayan binalar yapmaktır. Hasar bile alsa sarsıntı sonrası yürüyerek içinden çıkılan binalar yapısal olarak can kaybına neden olmaz.  Depreme dayanıklı bir ülke olmak için gereken bilgi birikimi fazlasıyla var. İyi yetişmiş mühendisler, iyi hazırlanmış yönetmelikler mevcut. Önemli olan inşaatın yapım esnasında projeye ve tekniğe uygun inşaatların yapılması bu da ancak her şantiye de bir inşaat mühendisi şantiye şefinin bulunmasıyla olabilir. Yeni yapılarımızı sorunsuz imal eder, riskli binaları kentsel dönüşüm kapsamında bir an önce yeniler isek can kayıplarını en aza indirmiş oluruz.

"Eskişehir aktif fayların bulunduğu bir şehir"

Eskişehir’in en riskli gördüğünüz yerleri hangi bölgeler ve neden?

Eskişehir aktif fayların bulunduğu bir şehir. Eskişehir fayındaki yaşanmış en büyük deprem 1956 yılında 6,4 büyüklüğünde gerçekleşmiştir. Sonrasında bildiğiniz üzere 17 Ağustos depreminde Eskişehir’de 2 bina yıkılmış 17 bina ağır ve orta hasar almıştır. 1999 yılından sonra İnşaat mühendisleri Odasının girişimleri ve belediyelerimizle yapılan protokoller sonucunda Eskişehir’de hazır beton kullanımı zorunlu hale gelmiş, şantiyelerde demir kontrolleri Oda denetiminde yapılmıştır. Hatta yönetmelikler C20 beton kullanımına izin verirken Eskişehir’de minimum C25 beton kullanılmıştır. 2018 yılında yayınlanan yeni yönetmelikte ise tüm Türkiye’de C25 betona geçilmesi ne kadar doğru bir karar verildiğinin göstergesidir. 2002 yılından sonra ise yapı denetim sistemi de devreye girmiş inşaat kalitesi bir miktar daha yükselmiştir. Dolayısıyla Eskişehir’de 99 öncesi yapılmış Alüvyon zeminde bulunan yüksek katlı binalarımızın büyük bir kısmının riskli olduğunu düşünüyoruz. Maalesef bu bölgeler aynı zamanda ana caddelerimizi oluşturuyor. 

"Riskli yapı stoğumuzu acilen yenilemeliyiz"

Bir röportajımızda, “Çok kolay unutuyoruz” demiştiniz ve deprem kendini çok yıkıcı bir şekilde gösterdi, ne yapmalıydık ve bundan sonra ne yapılmalı?

Her geçen gün gerçekleşecek depreme bir gün daha yaklaşıyoruz. Riskli yapı stoğumuzu acilen yenilemeliyiz depreme ne kadar yenilenmiş binalar ile girersek o kadar fazla yaşam şansımız olur. 

"Şantiyede inşaat mühendisi bulunmayacaksa ev yapmasınlar"

Ev alırken nelere dikkat edilmeli? Hiçbir bilgisi olmayan bir vatandaş ev alırken neleri araştırmalı? Bundan sonra ev yapacak kişilere de tavsiyelerde bulunur musunuz?

Ev alırken “müteahhit profesyonel olarak inşaat yapan bir firma mı, firma bünyesinde inşaat mühendisi var mı?” gibi temel bilgileri araştırsınlar. İnşaat mühendislerinin denetimini üst düzeyde sağlamayacaklarsa, şantiyede inşaat mühendisi bulunmayacaksa ev yapmasınlar.

"Yılmaz Büyükerşen başlattı"

Bundan sonraki süreçte oda olarak Eskişehir adına kapsamlı bir çalışma olacak mı? Eskişehir’de üç belediye ile imzalanan bir protokol var bunu da açar mısınız?
Protokol konusunda Sayın Yılmaz Büyükerşen bundan yaklaşık bir sene önce bizi davet ederek Eskişehir’in yapı stoğunu çıkartmamızı istedi protokol imzası o gün başlayan süreçte önemli bir aşama, önümüzdeki dönemde Eskişehir’in merkezinde bulunan 22000 binayı hızlı metotlarla inceleyerek riskli yapıların yoğunlaştığı bölgelerin önceliklendirme çalışmaları için altlık hazırlayacağız. Bu çalışma etaplar halinde ilerleyerek toplamda 4 etapta Eskişehir’deki tüm binalar incelenmiş olacak. Vatandaşlarımız binalarıyla ilgili detaylı inceleme yaptırmak istiyorlarsa inşaat mühendisleri odasından bilgi alabilirler

Son olarak ne söylemek istersiniz?

Acilen riskli yapı stoğumuzu yenilememiz gerekiyor konuyla ilgili tüm siyasiler tüm paydaşlar bir masa etrafına toplanarak Eskişehir için çalışmalılar.