Deprem afeti ile mücadelenin bir bütün olduğunu söyleyen Profesör Doktor Hilmi Özden, binaların belirlenen yer ve yapım kurallarına göre inşa edilmesi, zemini riskli yerleşim yerlerinin yapılandırılmaması, mevcut binaların dayanıklılıklarının artırılması, afetlere hazırlık planlarının yapılması, büyük eşyaların sabitlenmesi, deprem çantası hazırlanması gibi onlarca maddenin hayati önem taşıdığını hatırlattı.
Deprem esnasında alınacak önlemler
Deprem sırasında yapılacak doğru hareketlerin hayat kurtardığını belirten Özden şöyle konuştu:
“Panik yapılmamalı, sabitlenmemiş eşyalara ve pencere kenarlarına yaklaşılmamalı, balkona çıkılmamalı, asansör kullanılmamalı, merdiven ya da çıkışlara koşulmamalıdır. Balkon ya da pencereden atlamak asla düşünülmemelidir. ABD Federal Acil Durum Yönetim Kurumu (FEMA) bir deprem sırasında yaralanma ve ölümü azaltmanın en iyi yolunun ‘Eğil, Korun ve Bekle’ şeklindeki uygulamanın harekete geçirilmesi olduğunu belirtmiştir. Bu hareket AFAD tarafından Çök-Kapan-Tutun, AKUT tarafından Çök/Yat- Korun/Kapan-Tutun ile ifade edilmektedir. Basit üç aşamalı reaksiyon, depremden sağ çıkma şansını büyük ölçüde artırabilmektedir. Sarsıntı başladığında korunmak için çok az zaman olacağından hareket etmek zorlaşacaktır. Bu nedenle ne yapılacağına çabuk karar verilmelidir. Şu aşamalar takip edilmelidir: Kendinizi bulunduğunuz yere ellerinizin ve dizlerinizin üzerine bırakın yani eğilin. Bu pozisyon sizi yere düşmekten korur ve ayrıca alçakta kalmanıza ve yakınlardaysa sığınağa sürünmenize izin verir. Tek kolunuz ve elinizle başınızı ve boynunuzu kapatın. Yakınlarda sağlam bir masa varsa, sığınmak için altına sürünün. Barınak yoksa; pencerelerden, yüksek mobilyalardan, kırılabilecek veya üzerinize düşebilecek diğer eşyalardan uzakta bir iç duvarın yanında sürünün. Dizlerinizin üzerinde durun ve hayati organları korumak için eğilin. Sallanma durana kadar tutunun. Korunağın altındaysanız, bir elinizle tutunun ve sallanırken hareket ederse korunağınızla birlikte hareket etmeye hazır olun. Boyun ve baş kırıklarını önlemek için başınızı ve boynunuzu kollarınız ve ellerinizle tutun.”
Hayat kurtaracak tavsiyeler
Sarsıntı sırasında en önemli şeyin baş ve boynu korumak olduğunu kaydeden Prof. Dr. Özden fötüs pozisyonuna ilişkin de bilgilendirmede bulundu.
“Bir masanın veya masanın yakınındaysanız, altına sürünün ve iki elinizle, boynunuzu kapatarak masa, koltuk vb. korunağınıza tutunun. Sallantı durana kadar dışarı çıkmayın. Masa yoksa fötüs pozisyonunda eğilin; ellerinizle başınızı kollarınızla kapatın ve iki elinizle boynunuzu doğru tutun. Daha fazla koruma için, bir iç duvarın veya alçak bir mobilyanın yanına sürünün. Koltuktaysanız öne doğru eğilin, başınızı kollarınızla örtün ve iki elinizle boynunuzu tutun. Yataktaysanız, yataktan çıkmayın. Hayati organları korumak için yüzüstü yatın ve kollarınızı başınıza mümkün olduğunca yakın tutarak başınızı ve boynunuzu bir yastıkla örtün, titreme durana kadar başınızı ve boynunuzu iki elinizle tutun. Sınıftaysanız eğilin, kapanın ve bekleyin. Binadan dikkatlice çıkmadan önce sallamanın durmasını bekleyin. Öğretmenlerden ve yöneticilerden gelen talimatları ve talimatları izleyin. Araçtaysanız sarsıntı nedeniyle bina araçlarının devre dışı bırakılabileceğini (elektrik gücü kaybı) ve iletişim sistemlerinin veya yangın alarmlarının etkinleştirilebileceğini unutmayın. Artçı sarsıntılar meydana geldiğinde eğilmeye, korunmaya ve beklemeye hazır olun. Yıkıntı altında kalırsanız hayati risk yaratabilecek hareketlerde bulunmayın, enerjinizi dikkatli kullanın, gürültü çıkarın ve yardım ekiplerine güvenin.”